Jak rozmawiać z nauczycielami?

Najpierw rozmowa z dzieckiem

Przed wywiadówką warto porozmawiać z dzieckiem o tym, co dzieje się w szkole i jak ono się w niej czuje. Najlepiej poczekać na taki moment, gdy będziemy mogli skoncentrować się wyłącznie na dziecku. Oto pytania, jakie warto zadać, by dowiedzieć się o sprawach trudnych czy kłopotliwych:

• Co najbardziej podoba ci się w szkole? A co ci się nie podoba?
• O co według ciebie powinnam spytać nauczyciela?
• Co sprawia ci największą trudność?
• Czy jest coś, co cię niepokoi?
• Co byś zmienił w swojej klasie, gdybyś mógł?

Jeśli będziemy uważnie słuchać tego, co mówi dziecko, na pewno zacznie opowiadać o swoich szkolnych problemach. Warto wtedy poświęcić tyle czasu na rozmowę, ile ono potrzebuje.

Jeśli dziecko skarży się na nauczycielkę („Bo pani mnie nie lubi”) czy na to, jak jest traktowane przez inne dzieci („Oni mi dokuczają”), poproś je o opisanie tego, co się wydarzyło. Bardzo często konflikt narasta w wyniku jakiegoś drobnego nieporozumienia. Dziecko mogło opacznie odczytać intencje dorosłego, nie zrozumieć polecenia albo zwyczajnie chce bronić się przed ewentualnymi konsekwencjami, bo to ono narozrabiało. Jeśli narzeka na szkołę, nie wtóruj mu, zapewnij je, że spróbujecie razem z wychowawcą znaleźć najlepsze możliwe rozwiązanie.

Potem rozmowa z drugim rodzicem

Kolejny krok to przedyskutowanie ważnych tematów z drugim rodzicem, ustalenie, kto pójdzie do szkoły na zebranie. Możecie też iść oboje. Zapiszcie na kartce wszystkie zagadnienia, które chcecie poruszyć podczas spotkania z nauczycielem.

Niezależnie od tego, z jakim problemem stykamy się w szkole: czy nasze dziecko źle się tam czuje, czy ma kłopoty z nauką, czy z rówieśnikami – naprawianie sytuacji zawsze należy rozpocząć od rozmowy z wychowawcą. Pamiętajmy, że rodzica i nauczyciela łączy wspólny cel – dobro dziecka.

Rozmowa z nauczycielem

Na spotkanie najlepiej umówić się, gdy obie strony mają czas. Trudno jest rozmawiać o ważnych sprawach np. w hałasie podczas przerwy.

Dobry początek rozmowy z nauczycielem to przedstawienie się. Warto też powiedzieć na wstępie o swoich oczekiwaniach dotyczących tej rozmowy: „Umówiłem się z panią, bo martwi mnie, że Weronika niechętnie wychodzi do szkoły. Skarży się na ból brzucha i głowy. Chciałabym, żebyśmy się wspólnie naradzili, jak możemy ten problem rozwiązać”. Można też opowiedzieć trochę więcej o dziecku, że na przykład córka jest wrażliwa, a teraz, kiedy urodziła się siostrzyczka, nie może się z tym pogodzić, stała się zazdrosna.

Kolejnym krokiem w rozmowie może być pytanie o to, jak nauczycielka ocenia wasze dziecko, jak ono funkcjonuje w grupie, podczas wykonywania różnych zadań. Jeżeli dowiesz się czegoś, co cię zaskoczy, czego się po nim nie spodziewałaś, to postaraj się nie krytykować tego, co dzieje się w szkole. Najpierw sprawdź te informacje, porozmawiaj ze swoją pociechą, bo walka szkoła – dom nie przyniesie rozwiązania problemu.

W następnej części rozmowy przedstaw to, co cię martwi. Mów o faktach, nie oceniaj i nie szukaj winnych – opisz sytuację tak, jak ją widzisz, i zapytaj nauczycielkę, co o tym myśli. Unikniesz pułapki polegającej na obwinianiu. Szukanie winnych nie przyniesie żadnych korzyści, emocje wezmą górę nad rozsądkiem i konstruktywnym myśleniem.

Wspólnie zastanówcie się, co można zrobić, jakie rozwiązania są w gestii nauczyciela (np. określenie jasnych zasad), a jakie po stronie rodziców (może dziecko jest przeciążone jakąś stresującą domową sytuacją i w ten sposób odreagowuje napięcie?). Warto też zapytać, np.: „Co według pani można zrobić, by moje dziecko poczuło się w klasie lepiej?”. „Co można zrobić, żeby Janek chętniej odrabiał prace domowe?”.
Podobnie jak w negocjacjach, tak i tu warto ustalić pewne wzajemne zobowiązania (np. nauczycielka zobowiązuje się zwrócić większą uwagę na dziecko, chwalić i doceniać nawet drobne sukcesy, a rodzice np. raz w tygodniu będą informować o tym, jak się zmienia nastawienie dziecka do szkoły).

Zdarza się, że pierwszą reakcją rodziców na jakąś sytuację w szkole, np. dziecko zostało pobite, jest wściekłość i chęć szybkiego załatwienia sprawy z rodzicami agresora. Warto jednak odczekać chwilę, aż emocje opadną i na spokojnie zastanowić się nad tym, co możemy zrobić. W takim wypadku trzeba skontaktować się z wychowawcą i zapytać, jak on widzi tę sytuację. Zazwyczaj obie strony konfliktu wzywa się na spotkanie. Można również poprosić o pomoc w rozwiązaniu problemu pedagoga szkolnego lub psychologa (w wielu szkołach są oni zatrudnieni przynajmniej na część etatu).

Po spotkaniu z nauczycielem trzeba porozmawiać z dzieckiem i jak najszybciej zacząć działać, wcielając w życie podjęte ustalenia. Warto przy tym tłumaczyć, że rodzic i  nauczyciel współpracują dla dobra dziecka. Poczuje się ono wtedy bezpieczniej, będzie wiedziało, że ważni w jego życiu dorośli współdziałają ze sobą. Wiadomo bowiem, że jeżeli rodzice mają z nauczycielami dobry, pełen wzajemnego szacunku i zaufania kontakt, dzieci uczą się lepiej i są bardziej zadowolone ze szkoły.

Jeżeli mimo rozmów i podjętych działań nie uda się wprowadzić w życie korzystnych dla dziecka zmian, a konflikt narasta, można powiadomić o sprawie dyrektora szkoły.

Warto zastosować

Pytaj, w jaki sposób można się kontaktować z wychowawcą, nauczycielem (ustal dni, godziny, zapisz numery telefonów).

Nie opuszczaj zebrań, przychodź na dni otwarte, umawiaj się na spotkania indywidualne, by orientować się w tym, co dzieje się w klasie, jakie osiągnięcia ma twoje dziecko i nad czym trzeba jeszcze popracować.

• W czasie rozmowy pomijaj sprawy mniej istotne, które nie mają wpływu na rozwój dziecka w szkole, mów zwięźle i rzeczowo, podawaj konkretne przykłady.
• Szanuj czas nauczyciela i innych rodziców – gdy nie wszystko zostanie dokładnie omówione, można spotkać się w innym terminie.
• Nie ulegaj emocjom, nie oceniaj, bądź otwarta/y na sugestie, propozycje rozwiązań.
• Mów dobrze o swoim dziecku, podziel się spostrzeżeniami, np. na temat sposobu, w jaki najlepiej przyswaja wiedzę.
• Zacznij współpracować. Wywiązuj się ze zobowiązań. Konsekwentnie realizuj ustalenia.
• Przestrzegaj zasad dobrej komunikacji (kontakt wzrokowy, uważne słuchanie, adekwatna mimika, otwarta postawa ciała itd.).

Fot. Shutterstock