Zajęcia dodatkowe dla dzieci. Na co warto zapisać dziecko?

Czy zapisać dziecko na zajęcia dodatkowe?

To zależy od wieku dziecka, jego wrażliwości i odporności na zmęczenie, sytuacji rodzinnej, zainteresowań… Zanim zdecydujemy, jakie wybrać dodatkowe zajęcia dla dzieci, najpierw odpowiedzmy sobie na pytania:

1. Czy dziecko wraca z przedszkola lub szkoły pełne energii? A może widać po nim zmęczenie? Niektóre dzieci są szczególnie wrażliwe na bodźce. Po kilku godzinach spędzonych w sporej grupie, w hałasie, wśród różnych zapachów, po zabawach i zajęciach obowiązkowych czują się wyczerpane. Potrzebują spokoju, ciszy, zabawy na własnych warunkach, przytulenia się do bliskiej osoby albo do ukochanego zwierzaka. Dla takiego dziecka zajęcia dodatkowe mogą być na razie zbyt obciążające.
2. Czy dziecko chce uczestniczyć w zajęciach dodatkowych? Czy wspomina o tym, dopytuje, opowiada o tym, że ktoś z kolegów lub koleżanek chodzi na dodatkowe zajęcia dla dzieci? Wtedy warto pójść za jego ciekawością i sprawdzić, czy zajęcia rzeczywiście dziecku będą odpowiadać. Na początek lepiej nie kupować rocznego karnetu, a potrzebny sprzęt czy strój pożyczyć (jeśli to możliwe). W wieku kilku lat człowiek jeszcze nie wie, co go zainteresuje na dłużej. To normalne. Warto pozwolić dziecku na próbowanie różnych zajęć, by mogło wybrać coś dla siebie.
3. Czy zajęcia dodatkowe dla dziecka to nie jest spełnienie naszych własnych marzeń? Może to mama chciała chodzić na zajęcia z baletu albo tenisa? Może to tata marzył o piłce nożnej albo malarstwie, a dziecko tak naprawdę wcale nie rwie się do udziału w treningach i warsztatach? Jeśli rodzice zastanawiają się, jak namówić dziecko na zajęcia dodatkowe, to jest to wyraźna wskazówka, że im samym zależy dużo bardziej niż dziecku. Warto zastanowić się, dlaczego. Zmuszanie dziecka do czegoś, czego ono nie chce, nie jest dobrym pomysłem. Po pierwsze, może się zniechęcić i zrazić do zajęć dodatkowych. Po drugie – nie będzie miało czasu szukać własnych zainteresowań i pasji.
4. Czy chcemy zapisać dziecko na zajęcia dodatkowe dlatego, że robią tak znajomi? Że to jest popularny trend, rodzaj mody? Jeśli tak, to realizujemy jakiś narzucony odgórnie pomysł, a nie prawdziwe potrzeby dziecka. Być może ktoś nam wmówił, że naprawdę dobrzy i troskliwi rodzice zapisują dzieci na konkretny rodzaj zajęć (języki obce, basen, szachy, jazdę konną…). To nieprawda. Dobrzy i troskliwi rodzice okazują dziecku miłość, akceptację i uwagę. Interesują się jego prawdziwymi potrzebami. Nie wymagają od syna lub córki naśladowania innych. Warto pamiętać, że skupienie na myśli: „Czy jestem dość dobrym rodzicem?” trochę nas oddala od dziecka. Myślimy bardziej o tym, czego od nas oczekuje społeczeństwo, a nie o tym, czego potrzebuje dziecko.
5. Czy na pewno możemy sobie pozwolić (finansowo, czasowo, organizacyjnie) na zajęcia dodatkowe dla dzieci? Jeśli wożenie na treningi albo lekcje będzie się wiązało ze stresem, dużym wysiłkiem, sporymi wyrzeczeniami, to możliwe, że szybko się do tego zniechęcimy. W rodzicielstwie lepiej mierzyć zamiary według sił, niż siły na zamiary. Jeśli rodzice są zmęczeni i sfrustrowani, dziecko może tracić poczucie bezpieczeństwa, odczuwać napięcie i lęk.

Jakie są zajęcia dodatkowe dla dzieci?

Wybór jest spory. Kluby, szkoły, organizacje proponują rozmaite zajęcia ruchowe, plastyczne, teatralne, językowe, sensoryczne, rozwijające logiczne myślenie.

Ciekawe mogą być rozmaite zajęcia artystyczne dla dzieci, pod warunkiem, że traktuje się je jako dobrą zabawę. Ważniejsze jest to, czy dziecko dobrze się czuje w grupie i z nauczycielem, niż to „czy poczyniło postępy”. Warto pamiętać, że dzieci same z siebie są ciekawe świata i niezmiernie kreatywne. Służą im takie zajęcia, które to wspierają, nie narzucając nadmiernych ograniczeń.

Bardzo cenne są zajęcia przyrodnicze, skłaniające do przebywania na świeżym powietrzu, poznawania roślin, zwierząt, skał itp.

Jeżeli chodzi o naukę języków obcych u kilkuletnich dzieci, to należy ją traktować bez nadmiernych ambicji. Czym innym jest dwujęzyczność, czyli dorastanie od urodzenia w otoczeniu, w którym stale mówi się w dwóch językach (wtedy dziecko ma szansę rzeczywiście dobrze opanować oba języki, choć początkowo czasem będzie je mieszać), a czym innym uczenie się 2-3 razy w tygodniu przez kilkanaście czy kilkadziesiąt minut. Takie zajęcia mogą zainteresować dziecko, ale jeśli maluch nie wykazuje na razie zdolności lingwistycznych, nie należy wpadać w popłoch. Może potrzebuje czasu, innej metody nauki, może dopiero za jakiś czas odkryje przyjemność posługiwania się obcą mową?

Dodatkowe zajęcia sportowe dla dzieci

Spośród wszystkich zajęć dodatkowych dla dzieci, najcenniejsze są te, które zachęcają do ruchu. Lekarze podkreślają, że polskie dzieci w coraz młodszym wieku zapadają na otyłość, nadciśnienie, choroby sercowo-naczyniowe, cukrzycę i inne zaburzenia metaboliczne. Sport, ruch, aktywny styl życia to najlepsza profilaktyka takich problemów.

Dzieci są różne, dlatego dobrze, że do wyboru mają dużo różnych zajęć sportowych: taniec, gry zespołowe, sporty walki, akrobatykę, tenis, narty, łyżwy, kolarstwo, pływanie i wiele innych. Dyscyplinę można dobrać do temperamentu i upodobań.

Warto wiedzieć, kiedy zajęcia dodatkowe dla dzieci mają sens. Im młodsze dziecko, tym ważniejsze jest zapewnienie mu nieskrępowanego ruchu, częstych zmian pozycji, spontanicznej aktywności – to raczej zabawa niż nauka zasad uprawiania dyscypliny. Na prawdziwe treningi przychodzi czas w późniejszym czasie. Do zadań wymagających dobrej koordynacji ruchów i zachowania równowagi organizm dziecka dojrzewa zwykle po piątych urodzinach. 

Na co warto zapisać dziecko?

Wartościowe zajęcia dodatkowe dla dzieci to takie, które rozbudzają zainteresowania, stanowią dobrą zabawę, nie stresują, zachęcają do ruchu, samodzielności, kreatywnego myślenia. To nie muszą być zajęcia kosztowne i organizowane w renomowanych klubach. Warto rozejrzeć się i poznać ofertę domów kultury, bibliotek, fundacji – często można w nich spotkać świetnych animatorów i edukatorów, zapaleńców i pasjonatów. Takie osoby stają się dla dzieci ważnymi postaciami, mentorami. To szczególnie cenne, bo dobra relacja z nauczycielem motywuje do nauki i rozwoju.

Spośród różnych zajęć dodatkowych dla dzieci niektóre mają szczególnie dobrą sławę. Mówi się o tym, że szachy świetnie wpływają na rozwój inteligencji. Nauka gry na instrumencie muzycznym wspiera współpracę obu półkul mózgu, zwiększa liczbę połączeń nerwowych, sprzyja także nauce matematyki. Zajęcia przybliżające programowanie i nauki ścisłe dają dziecku lepszy start do zdobywania dobrze płatnych zawodów. Podobnie jak nauka języków obcych, szczególnie angielskiego. Tak, to wszystko prawda. Ale warto zachować zdrowy rozsądek i nie tracić z oczu potrzeb oraz możliwości dziecka. Nie możemy zafundować mu napiętego grafiku zajęć dodatkowych, bo dziecko – poza rozwijaniem inteligencji – musi mieć jeszcze czas na nawiązywanie relacji z rówieśnikami, stopniowe uczenie się obowiązków, poznawanie świata i siebie samego. Czasem potrzebuje nudy, odpoczynku i zabaw bez scenariusza.

Czy dziecko musi chodzić na zajęcia dodatkowe?

Nie, dziecko nie musi chodzić na zajęcia dodatkowe, bo dla niego większość zabaw i aktywności to „zajęcia dodatkowe”. Pomagając rodzicom w kuchni, warsztacie czy podczas zakupów, dowiaduje się o zasadach fizyki, uczy się zdrowego żywienia, poznaje rodzinne historie. Możemy je zachęcać do prac plastycznych, tworzenia dzieł z niepotrzebnych opakowań, materiałów, kamyków, szyszek, gałązek. Doskonały trening logicznego myślenia, spostrzegawczości, koncentracji uwagi zapewni mu rozwiązywanie aktywności publikowanych w „Świerszczyku” i świerszczykowych magazynach: „Świerszczyk Labirynty”, „Świerszczyk Krzyżówki i łamigłówki”, „Świerszczyk Znajdź różnice”, „Świerszczyk Reporter”. Tam także znajdzie gry planszowe, uczące myślenia strategicznego, ćwiczące pamięć i umiejętność współpracy.

Fot. Getty Images