Każde dziecko jest nieco inne, dlatego informacje o tym, co powinien umieć 7-latek, idąc do szkoły, należy traktować ze spokojem i rozwagą. Rozwój 7-latka zależy od wielu czynników, m.in. jego stanu zdrowia, wrodzonych predyspozycji, warunków, w jakich się wychowuje.

Rozwojowi dziecka zawsze należy się przyglądać w szerszej perspektywie. Np. jeśli dziecko ogólnie jest zdrowe i rozwija się harmonijnie, ale ma problemy z jakąś umiejętnością, zawsze warto szukać odpowiedzi na pytanie: dlaczego tak może być? Wyobraźmy sobie 7-latka, który potrafi się sprawnie porozumiewać, ale w określonych sytuacjach (np. w towarzystwie mamy, która w wielu sprawach go wyręcza) nie odpowiada pełnymi zdaniami na pytania obcej osoby (np. lekarza w poradni). Można podejrzewać, że dziecko milczy albo odburkuje monosylabami nie dlatego, że nie umie opisać sytuacji, ale dlatego, że akurat teraz woli, by mama wypowiedziała się w jego zastępstwie. Jeśli w zachowaniu dziecka coś nas zastanawia, starajmy się je poobserwować i ustalić: w jakich okolicznościach tak jest, jak często się to powtarza, jak na to reagujemy. Jeśli mamy wątpliwości, warto porozmawiać z pediatrą; można także udać się do poradni psychologiczno-pedagogicznej (porada jest bezpłatna, ale trzeba się na nią zapisać i – zwykle – poczekać).

Gdy dziecko idzie do pierwszej klasy, powinno umieć się przedstawić, znać swoje miejsce zamieszkania (i wiedzieć, komu może je podać, a komu nie); powinno także umieć poprosić o pomoc dorosłą osobę w sytuacjach, które tego wymagają. Siedmiolatek rozumie, jak się zwracać do dorosłych i do rówieśników, umie zadawać pytania i komunikować odpowiedzi. Powinien odnosić się do ludzi i ich pracy z szacunkiem, z empatią traktować zwierzęta i troszczyć się o rośliny.

Przygotowanie dziecka do szkoły obejmuje oczywiście nauczenie go, jak dbać o higienę, korzystać z łazienki, radzić sobie z ubieraniem i dopasowaniem stroju do pogody. Ważne są proste umiejętności związane z przygotowaniem jedzenia (umycie jabłka, zrobienie kanapki, nalanie wody do szklanki, sprzątnięcie po sobie). Siedmiolatkowi warto powierzać proste obowiązki domowe, bo to wspiera rozwój, pomaga zyskać dobrą samoocenę i poczucie, że coś się potrafi.

Dziecko, które idzie do szkoły, ma dużą potrzebę zabaw ruchowych i zwykle chce je rozgrywać według ustalonych zasad, wymyślonych z kolegami i koleżankami scenariuszy. To ważne, by dzieci w tym wieku jak najwięcej czasu spędzały na swobodnych zabawach, w których ćwiczą umiejętność współpracy, negocjowania, planowania i przewidywania konsekwencji. Doskonalą przy tym koordynację i płynność ruchów, coraz lepiej radzą sobie z jazdą na rowerze, hulajnodze, rolkach itp. Na postawę ciała doskonale wpływają wszelkie zabawy ze wspinaniem, łapaniem równowagi, ruchami naprzemiennymi.

Bardzo ważne dla siedmiolatka są umiejętności motoryczne. Dziecko idące do szkoły powinno mieć wyćwiczony chwyt pisarski, umieć rysować szlaczki, kreślić litery i cyfry. Specjaliści zauważają, że z tymi umiejętnościami dzieci mają coraz większe problemy – zbyt mało czasu spędzają na zabawach plastycznych (lepieniu, malowaniu, nawlekaniu), i aktywnościach skłaniających do wodzenia po śladzie (świetnym wstępem do tego jest np. rozwiązywanie labiryntów, ćwiczenie rysowania krok po kroku, łączenie kropek itp.).

Dziecko idące do szkoły zwykle zna litery (choć nie ma takiego obowiązku), potrafi liczyć do 10, rozpoznaje kolory, wskazuje strony (prawa-lewa), umie powiedzieć, co jest „nad”, a co „pod”, potrafi segregować rzeczy np. ze względu na kształt, przeznaczenie, pochodzenie. Rodzice powinni pamiętać, że takie umiejętności nie biorą się znikąd – trzeba je regularnie trenować! Mnóstwo rozwijających aktywności można znaleźć w magazynach „Świerszczyk”, „Świerszczyk Reporter”, „Świerszczyk Krzyżówki i łamigłówki”, „Świerszczyk Znajdź różnice”, „Świerszczyk Labirynty” i „Świerszczyk Rysuj krok po kroku”.

Fot. Getty Images